طلاق قطع رابطه زناشویی به حکم دادگاه، در زمان حیات زوجین، به درخواست یکی از آنان یا هردو است.
نکته1: طلاق باید به صیغه طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند واقع گردد.
نکته2: طلاق باید منجز باشد و طلاق معلق به شرط باطل است. یعنی طلاق نباید به امری دیگر، و یا زمانی در آینده موکول شده باشد مثلا اگر زوج طلاق را، معلق به حامله نشدن زن تا دو ماه دیگر نماید؛ چنین طلاقی باطل است.
نکته3: طلاق مخصوص عقد دائم است و زن منقطعه (زن صیغه‌ای) به انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود.
نکته4: در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند تقاضای طلاق کند.
انواع طلاق بر اساس درخواست کننده طلاق
مواردی که طبق قانون مدنی زوج یا زوجه و یا هر دو می‌توانند اقدام به طلاق نمایند:
۱) طلاق از طرف مرد: مرد می‌تواند برابر مقررات قانون مدنی با مراجعه به دادگاه زن خود را طلاق دهد (ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی).
۲) طلاق از طرف زن: زن در مواردی خاصی برابر مواد ۱۰۲۹ و ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ قانون مدنی می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند.
۳) طلاق توافقی: زوجین با شرایط خاصی می‌توانند درباره طلاق توافق کنند (مواد ۱۱۴۵ و ۱۱۴۶ قانون مدنی).
پرسش:
آیا زنی که نشوزش ثابت شده و شوهرش درخواست ازدواج مجدد داده در صورتی که هیچ یک از شروط دوازده‌گانه در مورد زوج ثابت نشود می‌تواند اجازه طلاق از دادگاه بگیرد؟ آیا برای عسر و حرج زن باید ادله کافی وجود داشته باشد یا به صرف ادعای زن ممکن است اجازه طلاق را از دادگاه بگیرد؟! این ادله چه باید باشد؟ آیا ارسال پیام‌های تهدید و توهین به شرط اینکه زوج در دادگاه کیفری محکوم شده باشد دلیل کافی است؟
پاسخ:
زن در صورت اثبات عسر و حرج خود می تواند درخواست طلاق نماید. یکی از انواع آن، طلاق خلع است.
پرسش:
همسر بنده با صرف ۳ سال ترک زندگی مشترک با ارائه داد خواست به طرف زوجه به دلیل مفارقت و ضرب و شتم به دادگاه در خواست طلاق با بذل ۴۲۰سکه از ۵۰۰سکه مهریه را داد که در دادگاه بدوی خواسته ایشان با استناد به گواهی پزشکی و شهادت شهود فامیلی پذیرفته و حکم به الزام بنده جهت طلاق صادر شد.
در مرحله تجدید نظر خواهی با استنادحکم منع تعقیب وعدم محکومیت کیفری ضرب و شتم توسط زوج و ارائه حکم‌عدم تمکین زوجه با این موضوع که مفارقت زوج به ناشی از رفتار زوج نبوده و مفارقت زوجه به علت عدم تمکین وی ایجاد شده است دلیلی بر عسرو حرج از سوی زوج نبوده و عسر و حرج با دوام زوجیت محرز ندانسته و حکم طلاق دادگاه بدوی را نقض و حکم بطلان خواسته طلاق به در خواست زوجه را صادر نموده است که از اعتراض به مرحله فرجام خواهی مصون مانده است.
و حکم دادگاه تجدید نظر قطعیت یافته است. و هیچگونه زندگی مشترکی را بعد از صدور حکم قطعی طلاق شروع نکرده و هیچ دلیل جدیدی برای ایشان از طرف زوج حادث نگردیده است و فاصله زمانی صدور حکم قطعی قبلی و داد خواست جدید حدود ۴ ماه است. که حتی در این مدت تماس تلفنی با زوج هم برقرار نکرده است. جز زوج از بزرگان جهت وی به زندگی مشترک دعوت نموده است که زوجه متقاعد نشده است.
آیا با قطعیت حکم در مرحله تجدید نظر زوجه بدون تمکین و حضور در زندگی مشترک به استناد همان دو دلیل قبلی مفارقت و ضرب و شتم مجدد تقاضای طلاق به در خواست زوجه را داشته باشد. پذیرفته می‌شود یا با توجه به قانون اعتبار امر مختومه محرز می‌گردد.
پاسخ:
زوجه باید دلیل جدیدی جهت اثبات عسر و حرج خود به دادگاه ارائه دهد در غیر این صورت دعوی وی قابل پذیرش نمی‌باشد.